THƯ NGỎ GỬI NHÀ SỬ HỌC DƯƠNG TRUNG QUỐC | | Cổng thông tin dòng họ Trần Nguyên Hãn

Xây dựng dòng họ / Trao đổi thông tin lịch sử

THƯ NGỎ GỬI NHÀ SỬ HỌC DƯƠNG TRUNG QUỐC

Tôi viết thư ngỏ này gửi tới ông: Tại cuộc hội thảo khoa học “Hoằng Nghị Đại vương và việc bảo tồn, tôn tạo khu di tích lịch sử- văn hóa Phương La (Thái Phương, Hưng Hà, Thái Bình)” tổ chức tại Hà Nội, khi kết thúc hội thảo GS Vũ Khiêu đã nói rất rõ ràng rằng: “Thân phụ của Thống Quốc Thái sư- Trung Vũ Đại vương Trần Thủ Độ là ai, vẫn còn là một tồn nghi. Cần phải nghiên cứu sâu hơn nữa, không chỉ nghiên cứu ở trong nước mà còn phải nghiên cứu cả ở nước ngoài, mới mong giải đáp được câu hỏi này”. Thế nhưng vì sao trong tập kỷ yếu hội thảo được in năm 2006, do ông đứng đầu Ban biên tập lại không đưa một dòng nào trong bản kết luận của GS Vũ Khiêu? vậy nó có giá trị gì không, thưa ông?

THƯ NGỎ

GỬI NHÀ SỬ HỌC DƯƠNG TRUNG QUỐC

Vũ Hữu Sự

Kính thưa nhà sử học trứ danh, Tổng Thư ký Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, đại biểu Quốc hội khóa XIV.

Năm 2006, có mặt tại cuộc hội thảo khoa học “Hoằng Nghị Đại vương và việc bảo tồn, tôn tạo khu di tích lịch sử- văn hóa Phương La (Thái Phương, Hưng Hà, Thái Bình)” do UBND tỉnh Thái Bình và Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam tổ chức tại Hà Nội, tôi thấy ông xuất hiện khá nhiều trên diễn đàn, lăng xăng điều hành hội thảo. Và ông cũng là người đứng đầu trong Ban biên tập kỷ yếu của hội thảo. Tại hội thảo đó, hẳn ông chưa quên tham luận của PGS-TS Nguyễn Minh Tường, có nội dung “Thân thế, sự nghiệp Hoằng Nghị Đại vương, thân phụ của Thái sư Trần Thủ Độ”. Trong tham luận này, sau khi lập luận lòng vòng, khập khiễng kiểu “râu ông nọ cắm cằm bà kia”, ông Tường đưa ra hai kết luận:

Thứ nhất, Trần Thủ Độ sinh ở bến Trấn (nay là làng Phương La, xã Thái Phương, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình), thân sinh ông là Trần Hoằng Nghị, tức Hoằng Nghị Đại vương. Căn cứ của ông Tường trong lập luận này là: Ở làng Phương La hiện nay còn một ngôi miếu nhỏ, được gọi là “miếu Nhà Ông”. Theo ông Tường, chữ “ông” ở đây là chỉ một người có quyền thế, có danh vọng. Và người đó là Trần Hoằng Nghị.

Thứ hai, đình làng Xuân La (cùng xã Thái Phương) thờ “Trang Nghị Đại vương”. Cũng theo ông Tường thì Trang Nghị Đại vương hay Cương Nghị Đại vương là một mỹ tự khác mà triều đình dùng để gọi Hoằng Nghị Đại vương, và “Có thể khẳng định Trang Nghị Đại vương được thờ làm thần Thành hoàng ở đình làng Xuân La, không thể là ai khác, ngoài Hoằng Nghị Đại vương”.

Tôi viết thư ngỏ này gửi tới ông, để bày tỏ mấy vấn đề như sau: Tại cuộc hội thảo nói trên, tôi ngồi cạnh GS Vũ Khiêu, và được cụ cho tham khảo bản kết luận hội thảo, sau đó được cụ đọc khi kết thúc hội thảo. Trong bản kết luận đó, GS Vũ Khiêu đã nói rất rõ ràng rằng: “Thân phụ của Thống Quốc Thái sư- Trung Vũ Đại vương Trần Thủ Độ là ai, vẫn còn là một tồn nghi. Cần phải nghiên cứu sâu hơn nữa, không chỉ nghiên cứu ở trong nước mà còn phải nghiên cứu cả ở nước ngoài, mới mong giải đáp được câu hỏi này”. Thế nhưng vì sao trong tập kỷ yếu hội thảo được in năm 2006, do ông đứng đầu Ban biên tập lại không đưa một dòng nào trong bản kết luận của GS Vũ Khiêu? Một tập kỷ yếu hội thảo quan trọng, có bài đề dẫn, có các bài tham luận (đã được biên tập), nhưng lại không có bài kết luận, thì có giá trị gì không, thưa ông? Bản kết luận hội thảo của GS Vũ Khiêu như một chiếc chìa khóa giải mã mọi khúc mắc của bạn đọc bị bỏ ra ngoài, do sơ suất, hay do cố ý, hay vì một ý đồ nào khác? Phải chăng vì lời khẳng định “thân phụ Thống Quốc Thái sư- Trung Vũ Đại vương Trần Thủ Độ vẫn còn là một tồn nghi” của GS Vũ Khiêu thay cho sự phủ nhận đối với nhân vật Hoằng Nghị đại vương- thân sinh ra Trần Thủ Độ?

Trở lại những lời khẳng định về người sinh ra Trần Thủ Độ của PGS-TS Nguyễn Minh Tường. Về danh xưng “ông” trong cái “miếu Nhà Ông” ở làng Phương La, thì tại một số làng quê ở đồng bằng Bắc Bộ có một cái gò đất cao. Đó là nơi một người ăn mày hay một lữ khách qua đó, chẳng may đột tử, không có người thân mai táng. Thấy vậy, dân làng đã chôn làm phúc. Và từ đó, mỗi người đi qua lại nhặt một hòn đất ném vào cái mồ vô chủ đó, như là một sự giúp đỡ, an ủi người chết đường, lâu ngày thành gò. Sau khi chôn rồi, nếu chẳng may trong làng bị dịch bệnh hay hỏa hoạn... thì dân làng lập miếu thờ trên cái gò đó để thờ cúng người xấu số, vì cho rằng dịch bệnh, hỏa hoạn... có lẽ do người chết chết phải giờ xấu, linh hồn hiện lên quấy nhiễu dân làng, phải thờ cúng mới yên. Vì không biết người chết tên họ là gì, nên những cái gò đó được dân làng gọi là “mộ Ông” hay “nhà ông”. Và nếu có miếu, thì cái miếu đó cũng được gọi là “miếu Ông” hay “miếu Nhà Ông”. Cái “miếu Nhà Ông” ở làng Phương La có từ bao giờ? Nó được lập nên để thờ một người chết đường? Đến nay chưa có ai trả lời được. Nhưng cũng chưa có người dân nào sinh sống tại đây nói rằng, cái miếu đó thờ Trần Hoằng Nghị, tức Hoằng Nghị Đại vương- người sinh ra Trần Thủ Độ. Sinh thời, Trần Thủ Độ giữ chức Thống Quốc Thái sư, tước phong Trung Vũ Đại vương, tức là chỉ dưới một người (vua) nhưng đứng trên cả nước. Về địa vị, ông còn là bề trên của vua. Vậy thì thân phụ ông, lúc sống phải được trọng thị, lúc mất, phải được sử chép, và phải được mai táng trong một cái lăng bề thế, và được phụng thờ trong một hoặc nhiều ngôi đền lộng lẫy, hoành tráng, được vua cấp ruộng, giao cho dân để thờ cúng. Nếu ông không muốn, thì nhà vua cũng làm thế, chứ sao lại chỉ lập một ngôi miếu nhỏ, cô quạnh ở đầu làng? Có câu “bút sử như sắt”, làm thế, liệu các sử quan đời sau có tha cho nhà vua cái tội bạc đãi công thần kiểu “chim hết, cung tên bỏ xó; thú hết, chó săn bị mổ thịt” không?

Tóm lại là, nếu Trần Hoằng Nghị, tức Hoằng Nghị Đại vương, người sinh ra Trần Thủ Độ, là người ở bến Trấn, tức làng Phương La ngày nay, thì tại sao ở chính quê hương ông, lại không có bất cứ một đền miếu nào thờ ông? Và trên cả nước cũng chưa nghe nói có đền miếu nào thờ ông? Chúng tôi đã thử đi tìm, thấy có mấy nơi thờ Hoằng Nghị Đại vương, nhưng toàn là người có tên họ khác, như xã Thạch Khê (huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh) thờ Hoằng Nghị Đại vương Lại Thế Mỹ. Làng Cổ Phúc (xã Phong Châu, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình) thờ “Quách Hoằng Nghị Đại vương”, tức là vị được tôn là Hoằng Nghị Đại vương này họ Quách. Thôn Trung Lệ (xã Như Quỳnh, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên) có đền thờ “Lý Hoằng Nghị Đại vương”, tương truyền là một vị thủy thần (Lý, chữ hán, nghĩa là con cá chép)...

Về nhân vật Trang Nghị Đại vương được thờ ở đình làng Xuân La, mà PGS-TS Nguyễn Minh Tường khẳng định rằng “Không thể là ai khác ngoài Hoằng Nghị Đại vương Trần Hoằng Nghị, người sinh ra Trần Thủ Độ”, thì sách “Địa chí Thái Bình” tập II, do Trung tâm UNESCO thông tin tư liệu lịch sử và văn hóa Việt Nam xuất bản năm 2007, đã chỉ rõ: Trang Nghị Đại vương là thiên thần chứ không phải nhân thần. Vị thiên thần này vì đã “có công” âm phù cho một thằng giặc Tàu từng xâm lược, đô hộ nước ta là Cao Biền, giúp Cao Biền đánh thắng quân Nam Chiếu. Nhờ được Cao Biền báo công, nên Trang Nghị Đại vương được vua Đường Ý Tông phong cho là “Thượng đẳng Phúc thần”.

Đến đây, có hai vấn đề cần đặt ra: Thứ nhất, kẻ đã giúp giặc, thì đương nhiên cũng là giặc của dân, của nước. Thứ hai, vua Đường Ý Tông sinh năm 833, mất năm 873. Đã được Đường Ý Tông phong thần, thì Trang Nghị Đại vương ít ra cũng phải sinh cùng thời với Đường Ý Tông. Còn Trần Thủ Độ sinh năm 1194, mất năm 1264, sau Trang Nghị Đại vương gần 400 năm. Vậy Trang Nghị làm sao lại là Hoằng Nghị, lại sinh ra Trần Thủ Độ được? Trần Thủ Độ là người kiên quyết chống giặc phương Bắc đến mức “Đầu tôi chưa rơi, xin bệ hạ đừng lo”. Lẽ nào ông lại nhận giặc làm cha? Trước đây, tôi chỉ nghĩ Nguyễn Minh Tường nói nhăng nói càn trong hội thảo, cốt để kiếm mấy đồng tiền và mấy lon bia ĐạiViệt (vì có thông tin là ông chủ hãng bia Đại Việt tài trợ cho cuộc hội thảo đó), nên tôi bỏ qua. Chấp làm gì cái anh “sử nô”, “sử bia” đó. Nhưng nay, anh ta dám cả gan tự ý đưa vào chính sử của dân tộc (Lịch sử Việt Nam phổ thông tập 3, từ thế kỷ X đến năm 1593 do anh ta làm chủ biên), rằng “Trần Thủ Độ sinh ở bến Trấn (nay là làng Phương La, xã Thái Phương, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình), thân sinh ông là Trần Hoằng Nghị, tước phong Hoằng Nghị Đại vương”, khiến tôi không thể nhịn được nữa. Cái tên “sử nô” láo xược này đã coi trời bằng vung, dám xúc phạm, dám xỉ nhục Thống Quốc Thái sư- Trung Vũ Đại vương Trần Thủ Độ, một danh nhân triều Trần lừng lẫy tiếng tăm, có công lớn trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước của dân tộc, dám bôi bẩn vào lịch sử nước nhà.

Điều tôi lấy làm lạ là, trước sự xuyên tạc, bóp méo lịch sử của PGS- TS Nguyễn Minh Tường khiến dư luận sôi sục, NXB đã phải công bố dừng phát hành cuốn sách, thế nhưng, bản thân Tổng Thư ký Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam Dương Trung Quốc, với tư cách là Đại biểu Quốc hội (là Tổng biên tập Tạp chí Xưa và Nay) vẫn cứ dửng dưng như không có chuyện gì xảy ra (?). Sự im lặng của ông khiến tôi phải đặt câu hỏi: Phải chăng ông cũng như PGS-TS Nguyễn Minh Tường đã uống quá nhiều bia Đại Việt, nên say quá mà không thể cất thành lời?

Trân Trọng.

Các tin bài khác:

12/08/2020 :