ĐỀ NGHỊ THU HỒI TẬP 3 LỊCH SỬ VIỆT NAM PHỔ THÔNG 2018

                                                                                      Trần Nguyên Trung

Mới đây, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản bộ sách Lịch sử Việt Nam phổ thông (LSVNPT) năm 2018 gồm 9 tập do Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam và Viện Lịch sử Việt Nam phối hợp biên soạn. Đáng chú ý, bộ sách lịch sử dân tộc vừa mới xuất bản đã có những lỗi rất đáng tiếc. Cụ thể: tập 3, do PGS- Tiến sĩ Nguyễn Minh Tường làm chủ biên, phần viết về nhà Trần (1225-1400), ngay trong phần đầu giới thiệu về Thống quốc Thái sư Trần Thủ Độ, trang 194, tác giả viết: Trần Thủ Độ sinh ra ở khu Bến Trấn, huyện Ngự Thiên, lộ Long Hưng (nay thuộc xã Thái Phương, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình) là không đúng. Thực tế Bến Trấn thuộc hương Tinh Cương xưa, sau là xã Thái Đường, nay là xã Tiến Đức, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình. Ở đây có thôn Tam Đường là nơi có đền thờ Tổ họ Trần, có lăng mộ của Thái tổ Trần Thừa, lăng mộ của 3 vị vua Trần có nhiều công lao với nước: Trần Thái Tông, Trần thánh Tông, Trần Nhân Tông và mộ các Hoàng Hậu. Bến Trấn nằm cạnh sông Hồng, thuộc thôn Tam Đường, xã Tiến Đức, tương truyền xưa kia, đây là nơi neo đậu thuyền bè của cụ Trần Hấp (thân phụ của cụ Trần Lý và là ông nội của cụ Trần Thừa) sau khi gia đình cụ di chuyển nơi ở từ Tức Mặc (Thiên Trường, Nam Định) về định cư ở Tam Đường. Khi nhà Trần lập ngôi vua, các vua Trần thường đi thuyền từ Thăng Long về Bến Trấn sau đó qua Tam Đường để cúng tế, báo công với tổ tiên. Tại đây vẫn còn dấu tích của Bến Trấn xưa. Người dân ở đây cho biết, từ trước đến nay, chưa có bất cứ tài liệu nào nói Bến Trấn thuộc làng Phương La, xã Thái Phương ngày nay, vì vùng đất này ở cách xa sông Hồng hơn 10 cây số, chủ yếu là đồng ruộng canh tác, không có sông lớn dành cho thuyền bè đi lại. Không hiểu tác giả khai thác nguồn tư liệu ở đâu để đưa vào cuốn sử một cách tùy tiện như thế(?).

Không chỉ có sai sót về mặt địa danh, trong phần nội dung viết về Trần Thủ Độ, tác giả còn đưa ra những tư liệu lịch sử không chính xác, có tính áp đặt, thiếu sức thuyết phục khiến dư luận xã hội, đặc biệt là con cháu họ Trần hết sức bất bình và phê phán mạnh mẽ. Cụ thể, tác giả đã dựa vào các tư liệu điền dã để đưa vào chính sử, cố tình lồng ghép, dựng lên một nhân vật lịch sử chưa hề được nhắc đến trong bất cứ tài liệu lịch sử nào liên quan đến triều đại nhà Trần giai đoạn từ 1225-1400, đó là Trần Hoằng Nghị. Nhân vật không có tên tuổi và công lao gì trong thời kỳ khởi nghiệp của nhà Trần này thậm chí còn được tác giả “phong” vương ngang hàng với Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn thế kỷ thứ XIII. Điều đáng lưu ý ở đây là, sau khi dựng lên “nhân vật lịch sử” Trần Hoằng Nghị, tác giả cùng với một số người tìm cách lý giải, biện minh cho quan điểm phi lịch sử của mình bằng cách gán ghép một cách thô thiển, gượng gạo, cho rằng Trần Hoằng Nghị là em trai cụ Trần Lý, là thân sinh ra Trần Thủ Độ, rồi suy luận ra đây là tổ tiên họ Trần (???). Trong khi đó, các sách sử Việt Nam từ trước đến nay, kể cả các tài liệu lịch sử còn đang lưu giữ tại mảnh đất địa linh nhân kiệt Thái Bình liên quan đến dòng tộc nhà Trần chưa hề nói cụ Trần Lý có em trai là Trần Hoằng Nghị và cũng chưa bao giờ nhắc đến nhân vật lịch sử nào có tên là Trần Hoằng Nghị được phong vương (!). Dư luận cho rằng, sự xuất hiện của nhân vật Trần Hoằng Nghị là một hiện tượng mới lạ, có rất nhiều uẩn khúc đang gây tranh cãi gay gắt, quyết liệt không chỉ trong giới sử học mà cả trong dư luận xã hội. Ngay tại cuộc Hội thảo khoa học với chủ đề: “Hoằng Nghị đại vương và việc tôn tạo khu di tích lịch sử- văn hóa Phương La” do UBND tỉnh Thái Bình phối hợp với Hội Khoa học lịch sử Việt Nam tổ chức năm 2007, GS Vũ Khiêu đã kết luận rõ ràng rằng: còn nhiều ý kiến khác nhau, một số vấn đề còn nghi vấn cần được tiếp tục nghiên cứu để làm sáng tỏ… Điều đó có nghĩa là, nhân vật Trần Hoằng Nghị chưa đủ cơ sở khoa học và lịch sử để khẳng định có hay không có.

Điều đáng buồn là, kể từ sau cuộc hội thảo năm 2007 cho đến nay vẫn chưa có một cơ quan chức năng nào của Nhà nước vào cuộc khảo sát, đánh giá, kết luận. Đáng trách hơn, nhóm tác giả đã tùy tiện đưa ngay vào bộ LSVNPT mà không xin ý kiến các cơ quan quản lý của Nhà nước, quả là liều lĩnh “coi trời bằng vung”. Trong lá đơn khẩn gửi lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các cơ quan bộ ngành có liên quan mới đây, Thiếu tướng- PGS Đào Quang Cát, nguyên Phó Tổng cục trưởng về chính trị, Tổng cục 2, Bộ Quốc phòng đề nghị cho thu hồi cuốn Lịch sử Việt Nam phổ thông tập 3, đồng thời thành lập một tổ công tác liên ngành, trong đó có các nhà nghiên cứu lịch sử tâm huyết, có kinh nghiệm tiến hành kiểm tra, thẩm định lại toàn bộ bộ sách LSVNPT do Nhà xuất bản chính trị quốc gia Sự thật xuất bản năm 2018, kịp thời bổ sung, chỉnh lý những nội dung sai sót, méo mó, chưa chính xác, bảo đảm cho bộ sách LSVNPT sau khi phát hành rộng rãi, không còn những “hạt sạn” gây nhức nhối, ảnh hưởng đến tâm lý, nhận thức của nhân dân, nhất là học sinh, sinh viên trong các nhà trường./.