HỌ TRẦN XÃ ĐÔNG THÁP MƯU KẾ HAY, ĐẤT CÔNG THẦN ĐƯỢC NHẬN LẠI … !
Gia phả họ Trần xã Đông Tháp tổng hợp năm 2001, danh tính “Trần Phúc Thiện” có đến 3 ông, đó là Thập lý hầu Trần Phúc Thiện - Vĩnh Tuy, Trần Phúc Thiện con ông Phúc Toàn - dòng Trần Phúc Thọ trụ cư xã Đông Tháp, và Trần Phúc Thiện con ông Phúc Lý - dòng Trần Chân Tâm xã Đông Lũy; danh tính “Trần Chính Đạo”cũng có đến 3 ông là Chính Đạo con ông Trần Phúc Thiện - Vĩnh Tuy, ông Trần Phúc Tường hiệu Chính Đạo nhị lang con ông Trần Phúc Thiện – Đông Tháp, và Chính Đạo con ông Trần Chân Tâm - Đông Lũy.
Ông Phúc Thiện làng Vĩnh Tuy gia phả đời thứ nhất ghi “Thượng thượng thế tổ”, tức Thủy tổ nhưng không cho biết từ đâu đến. Gia phả chi Đồng Phần trực hệ Vĩnh Tuy không có danh tính ông bà Phúc Thiện, nhưng tựa gia phả có điển tích “Suyễn thác lỗ bôn, Ngã tộc Đông châu”, nói tộc ta nơi miền Thuận Quảng do Thủy tổ (con quan Tả hộ giá Vũ Thắng hầu Trần Công Ngạn) dùng người bất cẩn mà phải chạy vào Nam, tức sự tích Thanh quận công Trần Phúc Thiện – Thủy tổ dòng Thanh Châu tại Quảng Nam. Hai ông Phúc Thiện Đông Tháp và Đông Lũy cùng đời thứ 5 của 2 ông Phúc Thọ và Chân Tâm (2 anh em ruột), cả 2 gia phả đều có chép danh hiệu tổ tông đời trên và nguồn gốc rõ ràng.
Sau hơn 15 năm chuyên tâm khảo cứu lịch sử, gia phả họ Trần Chân Thường tại bản quán, cựu quán Nghệ An và đi điền dã đã xác định 3 chi họ Trần: Vĩnh Tuy (xã Vĩnh Thành, huyện Yên Thành); Đồng Phần xã Diễn Tháp và Bồ Lôi xã Diễn Liên (cùng huyện Diễn Châu) là hậu duệ của Thủy tổ Thanh quận công Trần Phúc Thiện – Thanh Châu xuất xứ từ bản quán xã Thái Xá huyện Đông Thành phủ Diễn Châu thừa tuyên Nghệ An, và cựu quán xã Đông Tháp cùng huyện Đông Thành. Ông và bà cùng người con trai thứ đã đi vào Quảng Nam sau cuộc chính biến tại hành cung vua Lê tại Thanh Hóa năm Hồng Phúc nguyên niên 1572 .
Tại Quảng Nam, Thanh quận công Trần Phúc Thiện kiến dựng Thanh Châu tộc trên nền đất công thần Nguyễn Sơ, sau cháu 4 đời quy dân lập nên thôn Thanh Châu, cháu 5 đời lập xã Gia Lộc Đại, cháu 7 đời lập thôn Cổ Tháp từ đất Thanh Châu. Mộ ông bà Thanh quận công táng tại xứ thổ Đồng Lôi/Soi thuộc về làng Cổ Tháp. Thanh quận công Trần Phúc Thiện (tên) thụy “Nguyên Trưởng phủ quân”, có nghĩa ông là con trưởng và là người đứng đầu. Gia phả họ Trần tại cựu quán và các bài tựa, bia ký … cho biết: Ông bà Chân Thường nơi làng Phú Hữu xã Thái Xá truyền hạ 3 nam là Trần Chân Tịch – Huyền Nghiêm, Trần Chân Tính – Huyền Thông và Trần Chân Thiên – Huyền Linh lưu cư các xứ, 18 cháu nội, và gần 40 cháu cố ... Thanh quận công Phúc Thiện là con trưởng của ông bà Triệu cơ Văn đại khoa Giám sinh tường sinh thức Vũ Thắng hầu Trần Công Ngạn. Công Ngạn là con trưởng của ông bà Trần Chân Tịch. Chân Tịch là con trưởng của ông bà Trần Chân Thường. Vậy, Thanh quận công Phúc Thiện đứng đầu hàng cháu cố tức trưởng tộc dòng Trần Chân Thường con thứ 3 của Pháp Độ Công.
Thanh quận công Trần Phúc Thiện (Thanh Châu) và Trần Phúc Thiện - Vĩnh Tuy là một. Phúc Thiện sinh con trưởng là Văn Sơn bá Trần Chính Đạo ở lại cựu quán bị nhà Lê – Trịnh câu lưu nơi đất làng Vĩnh Tuy, nguyên tác tựa Đồng Phần ghi: “Vĩnh ấp hiệu viết Vĩnh Tuy”. Vậy, ông Chính Đạo là cháu nội đích trưởng của ông bà Trần Công Ngạn nhất lang và là trưởng tộc tại đời thứ 5 của ông Chân Thường. Dòng Đông Lũy ông Chính Đạo là con của ông Chân Tâm tam lang. Công Ngạn và Chân Tâm là 2 anh em ruột, ông Chính Đạo - Vĩnh Tuy gọi ông Chính Đạo - Đông Lũy là chú (con ông nội chú). Việc trùng danh tính Phúc Thiện và Chính Đạo nơi các gia phả diễn ra từ đời thứ 4 đến đời thứ 7, là đặc trưng chỉ có đối với dòng Trần Chân Tịch hiệu Huyền Nghiêm xã Đông Tháp. Các dòng tổ thúc Huyền Thông và Huyền Linh đều không có trùng tên Phúc Thiện và Chính Đạo.
Trần Phước Bình - Họ Trần Duy Xuyên Quảng Nam - Ngày 13 tháng 02 năm 2025.